Wat is een zakelijke lening tussen DGA en BV?

Een lening is zakelijk als de voorwaarden overeenkomen met wat onafhankelijke partijen onderling zouden afspreken.
Dat betekent:

1. een schriftelijke overeenkomst,

2. een marktconforme rente, en

3. reële terugbetalingscapaciteit.

Ontbreekt één van deze elementen, dan loopt u risico dat de Belastingdienst de lening herkwalificeert als dividend.

---

Wanneer is er sprake van een schijnlening?

Een lening is een schijnlening als terugbetaling feitelijk niet de bedoeling is.
De Hoge Raad oordeelde op 29 oktober 2004 (ECLI:NL:HR:2004:AR4761) dat wanneer terugbetaling alleen kan plaatsvinden via toekomstige dividenden, de lening fiscaal niet echt is.
In dat geval wordt het bedrag direct als uitdeling van winst gezien.

---

De rol van de DGA: aandeelhouder of werknemer?

De Belastingdienst kijkt bij iedere lening of u leent als werknemer of als aandeelhouder.
In de praktijk is het meestal als aandeelhouder — en dan geldt het principe van zakelijk handelen.

De voorwaarden moeten overeenkomen met wat uw BV zou doen bij een willekeurige derde.

---

Voorwaarden voor een zakelijke lening DGA BV

Schriftelijke overeenkomst

Zonder schriftelijke leningsovereenkomst is een lening in de ogen van de Belastingdienst onvoldoende zakelijk.
Leg altijd vast:

• hoofdsom en looptijd,

• rentepercentage,

• zekerheden,

• aflossingsschema,

• en mogelijkheid tot tussentijdse opzegging.

Tip: Gebruik een modelovereenkomst of laat er een opstellen door uw accountant.

---

Een zakelijke rente vaststellen

De juiste rente bepaalt u vanuit het perspectief van de BV als particuliere belegger, niet als bank.
In de praktijk gebruikt u:

• de marktrente op zakelijke spaarrekeningen of staatsleningen,

• plus een risico-opslag van 0,5% tot 2%, afhankelijk van uw financiële situatie.

Voorbeeld:
In 2024 oordeelde de rechtbank Gelderland dat een rente van 1–2% zakelijk was, ondanks de negatieve marktrente, omdat de DGA voldoende privévermogen had als zekerheid (ECLI:NL:RBGEL:2024:6105).

---

Zekerheden en aflossingsschema’s

Zekerheden zijn niet verplicht, maar geven wel overtuigingskracht aan de zakelijkheid van uw lening.
Voorbeelden:

• hypothecaire zekerheid op uw woning,

• verpanding van effecten,

• notariële volmacht tot zekerheidstelling.

Bij bedragen boven €250.000 is het sterk aan te raden om zekerheid te bieden.

---

Wat als u onzakelijk hebt gehandeld? De fiscale gevolgen

Hier schuilt de echte pijn. Een onzakelijke lening is fiscaal niet neutraal — het kan duizenden euro’s kosten.

Verkapt dividend

De Belastingdienst behandelt het bedrag alsof uw BV winst aan u heeft uitgekeerd.

• U betaalt 24,5% belasting in box 2.

• De BV mag de lening niet aftrekken van haar winst.

Voorbeeld:
U leent €300.000 zonder rente. De fiscus herkwalificeert dit als dividend → u betaalt €73.500 belasting.
Maar u betaalt dit direct, ongepland, zonder dat u het voordeel heeft van dividendplanning of spreiding.

Bovendien corrigeert de inspecteur vaak ook de te lage rente in de BV, wat leidt tot extra vennootschapsbelasting.

---

Schijnlening

Als duidelijk is dat de lening nooit bedoeld was om terug te betalen, is er sprake van een schijnlening.
De Belastingdienst ziet dit als een uitdeling van winst op het moment van verstrekking.
U betaalt box 2-heffing over het gehele bedrag, en de BV moet haar vordering afboeken zonder aftrekpost.

---

Onzakelijke lening met verlies

Als de BV het geld niet terugkrijgt, mag zij het verlies niet aftrekken.
De Belastingdienst zegt dan:

“De BV heeft bewust een risico genomen dat een onafhankelijke derde niet zou nemen.”

Gevolg: u betaalt belasting over het verkapte dividend, terwijl de BV het verlies niet mag aftrekken.
Dubbel nadeel dus.

---

Boetes en correcties

De Belastingdienst mag met terugwerkende kracht corrigeren.
Dat betekent navorderingsaanslagen over oude jaren, inclusief belastingrente (vaak 8%) en bij grove schuld een boete tot 50% van de naheffing.

---

Wanneer wordt de rente bijgeteld en wanneer moet u afrekenen?

Een veelgestelde maar belangrijke vraag: de Belastingdienst werkt met terugwerkende kracht.
Niet het jaar van controle telt, maar het jaar waarin het voordeel is genoten.

Rente-correctie bij de BV (Vennootschapsbelasting)

De fiscus verhoogt de winst van de BV in het jaar waarin te weinig rente is berekend.
De correctie werkt dus terug naar het jaar waarop de lening betrekking heeft.

Voorbeeld:

• Lening in 2022 zonder rente

• Controle in 2025
  → De Belastingdienst corrigeert Vpb 2022, met belastingrente vanaf 1 juli 2023.

---

Verkapt dividend bij de DGA (Inkomstenbelasting)

Het verkapt dividend wordt belast in het jaar waarin de bevoordeling is ontstaan, dus:

• bij een schijnlening: het jaar van aangaan;

• bij een onzakelijke lening: het jaar waarin de lening feitelijk onzakelijk werd.

Voorbeeld:
Lening verstrekt in 2020, maar vanaf 2023 geen aflossing of rente →
de Belastingdienst belast 2023 als verkapt dividend, niet 2025.

---

Praktisch moment van afrekening

De feitelijke betaling (de aanslag) gebeurt pas in het jaar van controle of navordering,
maar de heffing en rente gelden voor het oude jaar.

Dus u betaalt belasting over 2022, plus belastingrente over 2023–2025.

---

Overzicht: wanneer corrigeert de Belastingdienst?

---

Praktische tips om discussie te voorkomen

1. Leg alles vast: overeenkomst, zekerheden, aflossing, opzegging.

2. Bepaal rente zakelijk: marktrente + redelijke risico-opslag.

3. Toets terugbetalingscapaciteit: jaarlijks actualiseren.

4. Zekerheid boven €250k: hypotheek, verpanding, volmacht.

5. Documenteer jaarlijks: renteaanpassing, saldo, afspraken.

---

Veelgestelde vragen

1. Mag ik rentevrij lenen van mijn BV?
Nee, dat wordt vrijwel altijd als onzakelijk gezien. De Belastingdienst rekent een fictieve rente bij en/of neemt een uitdeling aan.

2. Hoe hoog moet de rente zijn?
Tussen 2% en 5%, afhankelijk van risico en zekerheden.

3. Moet ik zekerheden afgeven?
Niet verplicht, maar sterk aan te raden bij grotere bedragen.

4. Wat als ik niet kan terugbetalen?
Dan kan (een deel van) de lening worden belast als verkapt dividend.

5. Wanneer corrigeert de fiscus de rente?
Altijd met terugwerkende kracht naar het jaar waarop de rente betrekking heeft.

6. Hoe leg ik de lening correct vast?
Gebruik een schriftelijke overeenkomst en laat jaarlijks toetsen door uw accountant of fiscalist.

---

Conclusie: voorkomen is beter dan corrigeren

Een zakelijke lening DGA BV is prima mogelijk — mits u zich aan de spelregels houdt.
Het draait om transparantie, documentatie en zakelijk handelen.
Fouten kosten niet alleen belasting, maar ook tijd, rente en reputatie.

Laat uw lening daarom jaarlijks toetsen, zodat u niet achteraf geconfronteerd wordt met een dure herkwalificatie.